วันออกพรรษา หรือที่เรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “วันปวารณา” เป็นวันสำคัญทางพุทธศาสนาที่แสดงถึงการสิ้นสุดระยะเวลาการจำพรรษา 3 เดือนของพระภิกษุสงฆ์ โดยจะตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 ของทุกปี วันนี้ไม่ได้เป็นเพียงแค่การสิ้นสุดการจำศีลของพระสงฆ์เท่านั้น แต่ยังเป็นวันที่พุทธศาสนิกชนจะได้ร่วมกันทำบุญและสืบสานประเพณีอันศักดิ์สิทธิ์ที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน คำว่า “ปวารณา” แปลว่า “อนุญาต” หรือ “ยอมให้” ในวันออกพรรษา พระสงฆ์จะทำพิธี “มหาปวารณา” ซึ่งเป็นการเปิดโอกาสให้พระภิกษุด้วยกันได้ว่ากล่าวตักเตือนกันได้ด้วยความเมตตาจิต หากได้เห็น ได้ยิน หรือสงสัยในความประพฤติของเพื่อนพระภิกษุ ถือเป็นการยอมรับว่าตนอาจมีข้อบกพร่อง และเปิดใจรับคำตักเตือนเพื่อปรับปรุงแก้ไขให้ถูกต้องตามพระธรรมวินัย ซึ่งช่วยสร้างความบริสุทธิ์ ความเคารพนับถือ และความสามัคคีในหมู่คณะสงฆ์

กิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับวันออกพรรษา:

• ทำบุญตักบาตร: พุทธศาสนิกชนจะร่วมกันทำบุญตักบาตร โดยเฉพาะในวันรุ่งขึ้นหลังวันออกพรรษา ซึ่งเรียกว่า “วันตักบาตรเทโวโรหณะ”

• ฟังธรรมและปฏิบัติธรรม: หลายคนจะเข้าวัดเพื่อฟังพระธรรมเทศนาและร่วมปฏิบัติธรรม

• การทอดกฐิน: หลังจากวันออกพรรษาเป็นต้นไป จะเข้าสู่ช่วง “กฐินกาล” เป็นระยะเวลา 1 เดือน (แรม 1 ค่ำ เดือน 11 – วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12) ที่พุทธศาสนิกชนสามารถนำผ้ากฐินไปถวายพระสงฆ์ที่จำพรรษาครบไตรมาสแล้วได้ ถือเป็นการทำบุญใหญ่และมีความสำคัญอย่างยิ่ง

• ประเพณีในท้องถิ่น: ในแต่ละภูมิภาคของไทยจะมีประเพณีที่เกี่ยวข้องกับวันออกพรรษาที่แตกต่างกันไป เช่น ประเพณีไหลเรือไฟในภาคอีสาน และการแข่งขันเรือยาว เป็นต้น